Το 1933, ύστερα από τη συντριβή της χρηματιστηριακής αγοράς το 1929 και κατά τη διάρκεια μιας αποτυχίας εμπορικής τράπεζας σε εθνικό επίπεδο και της Μεγάλης Ύφεσης, δύο μέλη του Κογκρέσου έβαλαν τα ονόματά τους σε αυτό που είναι σήμερα γνωστό ως Glass-Steagall Πράξη (GSA). Αυτή η πράξη διαχωρίζει τις επενδυτικές και εμπορικές τραπεζικές δραστηριότητες. Εκείνη την εποχή, η "ακατάλληλη τραπεζική δραστηριότητα", ή αυτό που θεωρήθηκε υπερβολική συμμετοχή των εμπορικών τραπεζών στις επενδύσεις σε χρηματιστηριακές αγορές, θεωρήθηκε ο κύριος ένοχος της χρηματοοικονομικής σύγκρουσης. Σύμφωνα με αυτή τη συλλογιστική, οι εμπορικές τράπεζες ανέλαβαν πολύ μεγάλο κίνδυνο με τα χρήματα των καταθετών. Πρόσθετες και μερικές φορές μη σχετικές εξηγήσεις για τη Μεγάλη Ύφεση εξελίχθηκαν με την πάροδο των χρόνων και πολλοί αμφισβήτησαν κατά πόσο η GSA εμπόδισε τη δημιουργία επιχειρήσεων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που μπορούν εξίσου να ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Θα ρίξουμε μια ματιά στο γιατί ιδρύθηκε το GSA και αυτό που οδήγησε στην τελική κατάργησή του το 1999.

Η ιστορία της FDIC

Οι λόγοι για τον νόμο - Εμπορική κερδοσκοπία Οι εμπορικές τράπεζες κατηγορήθηκαν ότι ήταν υπερβολικά κερδοσκοπικές στην εποχή πριν από την κατάθλιψη, όχι μόνο επειδή επένδυαν τα περιουσιακά τους στοιχεία, αλλά και γιατί αγόραζαν νέα θέματα για μεταπώληση στο κοινό. Έτσι, οι τράπεζες έγιναν άπληστοι, παίρνοντας τεράστιους κινδύνους, με την ελπίδα ακόμα μεγαλύτερων ανταμοιβών. Η ίδια η τράπεζα άρχισε να είναι ασαφής και οι στόχοι έγιναν θολές. Τα αχρεωστήτως χορηγούμενα δάνεια εκδόθηκαν σε εταιρείες στις οποίες η τράπεζα είχε επενδύσει και οι πελάτες θα ενθαρρύνονταν να επενδύσουν στα ίδια αποθέματα.

Η γερουσιαστή Carter Glass, πρώην γραμματέας του Treasury και ο ιδρυτής του Συστήματος των Ηνωμένων Πολιτειών, ήταν η πρωταρχική δύναμη πίσω από την GSA. Ο Henry Bascom Steagall ήταν μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και πρόεδρος της Επιτροπής Τραπεζών και Νομισμάτων της Βουλής. Η Steagall συμφώνησε να υποστηρίξει τον νόμο με το γυαλί μετά την προσθήκη μιας τροποποίησης που επιτρέπει την ασφάλιση τραπεζικών καταθέσεων (αυτή ήταν η πρώτη φορά που επιτρέπεται).
Ως συλλογική αντίδραση σε μία από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις τότε, η GSA δημιούργησε ένα κανονιστικό τείχος προστασίας μεταξύ εμπορικών και επενδυτικών τραπεζικών δραστηριοτήτων, οι οποίες περιορίστηκαν και ελέγχθηκαν. Οι τράπεζες έλαβαν ένα έτος για να αποφασίσουν εάν θα ειδικευτούν στην εμπορική ή στην επενδυτική τραπεζική. Μόνο το 10% των συνολικών εσόδων των εμπορικών τραπεζών θα μπορούσε να προέρχεται από τίτλους. Ωστόσο, μια εξαίρεση επέτρεψε στις εμπορικές τράπεζες να εξασφαλίσουν κρατικά ομόλογα. Οι οικονομικοί κολοσσοί της εποχής εκείνης όπως η JP Morgan και η Εταιρεία, οι οποίοι θεωρήθηκαν ως μέρος του προβλήματος, κατευθύνονταν άμεσα και αναγκάστηκαν να μειώσουν τις υπηρεσίες τους και, κατά συνέπεια, την κύρια πηγή του εισοδήματός τους. Με τη δημιουργία αυτού του φραγμού, η GSA είχε ως στόχο να αποτρέψει τη χρήση καταθέσεων από τις τράπεζες σε περίπτωση αποτυχημένης αναδοχής.

Ωστόσο, η GSA θεωρήθηκε σκληρή από τους περισσότερους στην οικονομική κοινότητα και αναφέρθηκε ότι ακόμη και ο ίδιος ο Glass αποφάσισε να ανακαλέσει την GSA λίγο μετά την έγκρισή του, υποστηρίζοντας ότι ήταν υπερβολική αντίδραση στην κρίση.

Παρά την χαλαρή εφαρμογή της GSA από το Συμβούλιο των ΗΠΑ (Federal Reserve Board), το οποίο είναι το ρυθμιστικό όργανο των τραπεζών του Σ.Σ., το 1956, το Κογκρέσο έκανε μια άλλη απόφαση για τη ρύθμιση του τραπεζικού τομέα. Σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η συγκέντρωση υπερβολικών εξουσιών από τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους, ο νέος νόμος επικεντρώθηκε στις τράπεζες που ασχολούνται με τον ασφαλιστικό τομέα. Το Κογκρέσο συμφώνησε ότι η πλήρωση των υψηλών κινδύνων που αναλαμβάνει η ασφαλιστική ασφάλιση δεν είναι καλή τραπεζική πρακτική. Ως εκ τούτου, ως επέκταση του νόμου Glass-Steagall, ο νόμος περί εταιρειών χαρτοφυλακίου (Bank Holding Company Act) διαχώρισε περαιτέρω τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες δημιουργώντας έναν τοίχο μεταξύ ασφαλιστικών και τραπεζικών. Παρόλο που οι τράπεζες μπορούσαν και εξακολουθούν να πωλούν ασφαλιστικά και ασφαλιστικά προϊόντα, απαγορεύτηκε η ασφαλιστική κάλυψη.
Ήταν απαραίτητο οι τοίχοι; - Οι νέοι κανόνες του νόμου Gramm-Leach-Bliley

Οι περιορισμοί της GSA στον τραπεζικό τομέα προκάλεσαν μια συζήτηση σχετικά με το πόσο περιορισμός είναι υγιές για τη βιομηχανία. Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι η δυνατότητα των τραπεζών να διαφοροποιήσουν με μετριοπάθεια προσφέρει στον τραπεζικό κλάδο τη δυνατότητα να μειώσει τον κίνδυνο, επομένως οι περιορισμοί της GSA θα μπορούσαν να έχουν πράγματι αρνητικές επιπτώσεις, καθιστώντας τον τραπεζικό κλάδο πιο επικίνδυνο παρά ασφαλέστερο. Επιπλέον, οι μεγάλες τράπεζες της αγοράς μετά την Enron είναι πιθανό να είναι πιο διαφανείς, μειώνοντας την πιθανότητα ανάληψης υπερβολικού κινδύνου ή κάλυψης ακατάλληλων επενδυτικών αποφάσεων. Ως εκ τούτου, η φήμη έχει έρθει να σημαίνει τα πάντα στη σημερινή αγορά, και αυτό θα μπορούσε να είναι αρκετό για να παρακινήσει τις τράπεζες να ρυθμίσουν τον εαυτό τους.

Κατά συνέπεια, για να ευχαριστήσουν πολλούς στον τραπεζικό κλάδο (και όχι όλοι, ήταν ευτυχείς), το Νοέμβριο του 1999 το Κογκρέσο απέρριψε την GSA με τη θέσπιση του νόμου Gramm-Leach-Bliley, ο οποίος απάλειψε τους περιορισμούς της GSA συνδέσεις μεταξύ εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών. Επιπλέον, ο νόμος Gramm-Leach-Bliley επιτρέπει στα τραπεζικά ιδρύματα να παρέχουν ένα ευρύτερο φάσμα υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των αναδοχών και άλλων συναλλαγών.

Συμπέρασμα

Αν και το εμπόδιο μεταξύ εμπορικής και επενδυτικής τραπεζικής είχε ως στόχο να αποτρέψει την απώλεια καταθέσεων σε περίπτωση αποτυχίας επενδύσεων, οι λόγοι για την κατάργηση της GSA και η θέσπιση του νόμου Gramm-Leach-Bliley δείχνουν ότι ακόμη και οι ρυθμιστικές προσπάθειες για την ασφάλεια μπορούν να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις.