Μετά από μια φαινομενική αναβίωση στην πρώτη φάση της Abenomics, η Ιαπωνία μοιάζει να έχει σταματήσει ξανά. Αυτό έχει αφήσει τον μεταρρυθμισμένο πρωθυπουργό Shinzō Abe σε απώλεια για το πώς να σπάσει μια οικονομική κακουχία στην Ιαπωνία που έχει διαρκέσει δεκαετίες. Υπάρχει πλήθος παραγόντων στο παιχνίδι, όταν πρόκειται για τις δυσκολίες της Ιαπωνίας στην επιστροφή στις δύσκολες μέρες της δεκαετίας του '80, αλλά ο πραγματικός δολοφόνος της Abenomics μπορεί απλά να είναι ο γηράσκων πληθυσμός της Ιαπωνίας. (Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε: Οι Θεμελιώδεις αρχές της Αβενωμικής.)

Τα ισχυρά ποσοστά γεννήσεων της Ιαπωνίας στη δεκαετία του 1950 και στη δεκαετία του '60 παρείχαν την εργασία για να τροφοδοτήσουν τον βιομηχανικό τομέα που τροφοδότησε την οικονομική κυριαρχία της Ιαπωνίας στη δεκαετία του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του '80. Μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε η φούσκα των περιουσιακών στοιχείων στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η γεννητικότητα της Ιαπωνίας πέφτει γρήγορα. Από τότε, η Ιαπωνία έχει δει δεκαετίες αποπληθωρισμού και στασιμότητας. (Για περισσότερες δείτε: Η οικονομία της Ιαπωνίας έχει συμβληθεί στο δεύτερο τρίμηνο.) Αυτή η στασιμότητα και ο αποπληθωρισμός συνδύασαν για να δημιουργήσουν ένα ισχυρό οικονομικό αντικίνητρο για την κατοχή πολλών παιδιών. Η πτώση του ποσοστού γεννήσεων στην Ιαπωνία επιταχύνθηκε και τα παιδιά της δεκαετίας του '50 και του '60 συνέχισαν την πορεία τους προς τα 60 και τα 70. Αυτός ο συνδυασμός παραγόντων έθεσε την Ιαπωνία στο άβολο σημείο, όπου πάνω από το ένα τέταρτο του πληθυσμού είναι ανώτερος και αυτή η ομάδα φαίνεται να γίνει το ένα τρίτο του πληθυσμού μέχρι το 2030.

Οικονομία για τη γήρανση

Η Ιαπωνία έχει ήδη αρχίσει να βλέπει τον αντίκτυπο της κοινωνίας της, επειδή τα νέα στελέχη έπληξαν το ιατρικό σύστημα και τα εθνικά προγράμματα για τη συνταξιοδότηση και την ασφάλιση υγείας. Πολλές χώρες έχουν ξεπεράσει επιτυχώς την αύξηση των ηλικιωμένων μετά από χρόνια άνθησης και η Ιαπωνία προσαρμόζεται. Ωστόσο, ο αριθμός των ηλικιωμένων μαζί με μερικές από τις μεγαλύτερες μέσες διάρκειες ζωής στον κόσμο ωθούν την οικονομία ολοένα και περισσότερο προς τους ηλικιωμένους, αφήνοντας λιγότερα δημόσια δολάρια για το τμήμα που η Ιαπωνία χρειάζεται απεγνωσμένα - νέες οικογένειες.

Οι δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης της Ιαπωνίας θα συνεχίσουν να αυξάνονται όσο αυξάνεται ο ανώτερος τομέας. Η πίεση για την υγειονομική περίθαλψη και η εκτροπή των πόρων στον τομέα αυτό με τη μορφή ανώτερων ενισχύσεων αναπόφευκτα αφαιρεί από άλλες προτεραιότητες δαπανών. Επιπλέον, ο ίδιος ο πληθυσμός βλέπει μια εξάρθρωση εξαιτίας του νεότερου, κινητού εργατικού δυναμικού που απομακρύνεται από μη ανταγωνιστικούς τομείς όπως η γεωργία στις αγροτικές περιοχές και προς τις μεγάλες πόλεις. Αυτό αφήνει πολλές νομαρχιακές και δημοτικές αρχές υπεύθυνες για τη φροντίδα και τη διατήρηση υποδομών για περιοχές όπου μόνο ο ηλικιωμένος πληθυσμός συνεχίζει να αναπτύσσεται. Πολλές πόλεις, που υπόκεινται σε τέτοιες πιέσεις, επέλεξαν να συγχωνευθούν με την ελπίδα ότι θα διατηρήσουν τις υπηρεσίες τους, καθώς η βάση των φορολογουμένων διαβρώνεται. (Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε: Γήρανση του πληθυσμού τροφοδοτεί την παγκόσμια ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη.)

Woes εργατικού δυναμικού

Αυτή η γηρατειά οικονομία είναι ένα πρόβλημα για πολλές επιχειρήσεις επίσης επειδή το εργατικό δυναμικό θα συρρικνωθεί.Ήδη πολλές βιομηχανίες έντασης εργασίας έχουν εξαρτηθεί από την προσωρινή εργασία και τη μερική απασχόληση. Η Ιαπωνία βρίσκεται σε δύσκολη θέση να αυξήσει την οικονομία της, ενώ το εργατικό της δυναμικό συρρικνώνεται. Εάν η πολιτική μετανάστευσης δεν μετριαστεί σημαντικά, η Ιαπωνία θα πρέπει να δημιουργήσει αύξηση από την αύξηση της παραγωγικότητας ανά εργαζόμενο και όχι με την προσθήκη εργαζομένων στην οικονομία.

Αυτός είναι ένας μακρύς δρόμος για οποιαδήποτε οικονομία, αλλά ιδιαίτερα για την Ιαπωνία. Η Ιαπωνία έχει παραγωγικότητα παγκόσμιας κλάσης στις εξαγωγικές της εταιρείες, αλλά ο υψηλός αυτός μέσος όρος απομακρύνεται από τις εγχώριες βιομηχανίες με χαμηλή αυτοματοποίηση, χαμηλή αποδοτικότητα, γραφειοκρατικά εμπόδια και προστατευτικές πολιτικές που οδηγούν σε ένα συνολικά χαμηλό παραγωγικό περιβάλλον.

Η κατώτατη γραμμή

Παρά τις θετικές εξελίξεις, όπως το εξασθενημένο γεν και το τέλος του αποπληθωρισμού, η ιαπωνική βόμβα πληθυσμού είναι η πραγματική αδυναμία των μακροπρόθεσμων οικονομικών προοπτικών. Η Ιαπωνία είναι η κορυφαία σε δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού και μπορεί να πάρει κάτι πιο πολιτιστικά δραστικό - όπως η μεταρρύθμιση της μετανάστευσης - για να το φέρει πίσω από το οικονομικό πλεονέκτημα.