Η Ισπανία και η Πορτογαλία, δυο προβληματικά παιδιά στην ευρωζώνη, έχουν βελτιωθεί οικονομικά τα τελευταία δύο χρόνια. Η Ιταλία, αντιθέτως, εξακολουθεί να εργάζεται με διαρθρωτικές ανισορροπίες. Ένα στατιστικό στοιχείο είναι ότι από τότε που δημιουργήθηκε το νόμισμα της ευρωζώνης πριν από 16 χρόνια, έχει αυξηθεί μόνο το 4% συνολικά.

Τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ιταλία είναι η χαμηλή ανάπτυξη και η ανεργία, το υπερβολικό χρέος και οι άρρωστες τράπεζες. Κάθε ένας αιμορραγεί μέσα στο άλλο, καθιστώντας πολύ δύσκολο να φέρει την Ιταλία πίσω από τη μαύρη τρύπα της.

-

Χαμηλή ανάπτυξη και υψηλή ανεργία

Αν και η Ιταλία απομακρύνθηκε από μια μακρά ύφεση στις αρχές του 2015, το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) εξακολουθεί να είναι 9% χαμηλότερο από το επίπεδο του 2008. Το βασικό πρόβλημά του για την ανάπτυξη του 2016 είναι έτοιμο να συνεχιστεί ακόμα και αν υπάρξει μέτρια βελτίωση.

Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5% το 2016 σε σύγκριση με λιγότερο από το 1% το 2015. Το πραγματικό ΑΕΠ βρίσκεται στο επίπεδο που είχε περάσει το 2000. Το πραγματικό ΑΕΠ για το σύνολο της ευρωζώνης είναι 10% υψηλότερη από ό, τι το 2000, έτσι η Ιταλία και πάλι υστερεί.

AD:

Η σοβαρή ανεργία παραμένει ένα τεράστιο πρόβλημα. Από το 8,4% το 2010, το ποσοστό ανεργίας έφθασε το 12% περίπου το 2015 και αναμένεται να παραμείνει κοντά στο εν λόγω επίπεδο το 2016 και το 2017. Η ανεργία των νέων είναι πολύ υψηλή, με πολλά να εγκαταλείψουν το κυνήγι εργασίας. Η Ιταλία έχει επίσης ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αλφαβητισμού στην Ευρώπη και ο αριθμός των πολιτών που κινούνται στη φτώχεια έχει εξαντληθεί από το 2008.

Υπερβολικό χρέος

Το ακαθάριστο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται στο 132% το 2016 από το 133% το 2015. Πρόκειται για ένα ανεξέλεγκτο βάρος που επιδεινώνεται από διάφορα προβλήματα.

Αν και η Ιταλία γνώρισε υψηλό πληθωρισμό εδώ και πολλά χρόνια, ο χαμηλός πληθωρισμός είναι πλέον το πρόβλημα δεδομένου του υπερβολικού χρέους της χώρας. Ο χαμηλός πληθωρισμός αυξάνει το πραγματικό κόστος του χρέους. Αυτό παρατηρείται στο άκρο όταν ο πληθωρισμός πέσει κάτω από το μηδέν, δημιουργώντας αποπληθωρισμό και μια σπειροειδή χρέους. Ο πληθωρισμός ήταν περίπου 0,2% το 2015 και αναμένεται να αυξηθεί στο 1% το 2016.

Το κρατικό χρέος της Ιταλίας είναι ιδιαίτερα επαχθές καθώς η χώρα αγωνίζεται με ένα φουσκωμένο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας που δημιουργήθηκε από πολλούς πολιτικούς πριν από πολλές δεκαετίες. Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σε 2,3 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2015, μόνο η Ελλάδα έχει μεγαλύτερο αριθμό.

Υπάρχουν πολλά μειονεκτήματα σε ένα υπερβολικό δημόσιο χρέος. Η ανάπτυξη περιορίζεται βάσει του υψηλότερου επιπέδου φορολογίας που απαιτείται για την εξυπηρέτηση του χρέους. Οι οικονομολόγοι έχουν βρει μια συνεπή σχέση μεταξύ της χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης και των υψηλών επιπέδων δημόσιου χρέους.

Ασθενείς τράπεζες

Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ιταλία υπερβαίνει το 25%, που ισοδυναμεί με 370 δισεκατομμύρια δολάρια ή 21% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση μιλάει για τη φόρτωση αυτών των αντιπαραγωγικών περιουσιακών στοιχείων σε μια κακή τράπεζα, τη διαγραφή τους από τους ισολογισμούς των τραπεζών και τη διάθεσή τους σε μια νέα αρχή, θεωρητικά.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, οι αρχές ανέλαβαν ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή με τη διάσωση τεσσάρων μικρών τσακιστών τραπεζών, μια κίνηση που προκάλεσε διαμαρτυρίες από τους μικροεπενδυτές που έχασαν χρήματα στη διάσωση. Η UniCredit και άλλες μεγάλες ιταλικές τράπεζες βάζουν τα περισσότερα χρήματα για τη διάσωση, αλλά το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από ό, τι μπορεί να χειριστεί ο ιδιωτικός τομέας.

Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ιταλικές τράπεζες είναι πιο εκτεθειμένες σε επιχειρηματικά τραπεζικά δάνεια. Αυτοί οι ιταλικοί εταιρικοί πελάτες τείνουν να είναι περισσότερο επιτόκιοι και λιγότερο αξιόπιστοι. Η διαθεσιμότητα κεφαλαίου σε αυτές τις εταιρείες περιορίζεται τώρα από το μέγεθος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και υπάρχει μικρή ελπίδα για οποιαδήποτε σταθερή αύξηση του ΑΕΠ έως ότου εφαρμοστεί ένα εφαρμόσιμο σχέδιο για τη διάθεση αυτών των δανείων.

Υπάρχει μια ελπίδα για την λύση της κακής τράπεζας. Η ιδέα δούλεψε αρκετά καλά στην Ιρλανδία και την Ισπανία και λειτούργησε ιδιαίτερα καλά κατά τη διάρκεια της κρίσης αποταμιεύσεων και δανείων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι οικονομικές προκλήσεις της Ιταλίας το 2016

Η Ιταλία αντιμετωπίζει ένα ακόμη έτος οικονομικών δυσκολιών επειδή τα προβλήματά της έχουν γίνει τόσο ριζωμένα και συστηματικά. Οι νομισματικές αρχές στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη έχουν ωθήσει το πεντάλ αερίου με χρήματα από το 2009 και δεν βοήθησε καθυστερημένους όπως η Ιταλία. Η εύρεση ενός τρόπου επίλυσης της τραπεζικής κρίσης θα αποτελούσε ένα σημαντικό πρώτο βήμα στον δρόμο της Ιταλίας προς ανάκαμψη.