Ο σχηματισμός της ευρωζώνης το 1999 ήταν ένα σημαντικό ορόσημο τόσο στην πολιτική όσο και στην οικονομική ιστορία. Δημιούργησε μια νομισματική ένωση των εθνών, και το 2002 όλα άρχισαν να χρησιμοποιούν το ευρώ ως ενιαίο νόμισμα. Διανυκτέρευση, η ευρωζώνη έγινε η μεγαλύτερη οικονομική οντότητα στον κόσμο. Ενώ όλα τα κράτη της ευρωζώνης είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), δεν έχουν όλα τα έθνη της ΕΕ να επιλέξουν να εισέλθουν στην ευρωζώνη. Αυτό το άρθρο εξετάζει τα πλεονεκτήματα της μη χρήσης του ευρώ στην ΕΕ.

AD:

Σήμερα υπάρχουν εννέα χώρες που ανήκουν στην ΕΕ, αλλά δεν αποτελούν μέρος της ευρωζώνης και δεν χρησιμοποιούν το ευρώ. Αυτές περιλαμβάνουν κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία - και οι δύο έλαβαν παραιτήσεις από τη συνθήκη του Μάαστριχτ του 1992 και απαλλάσσονται από τη νομική υποχρέωση να προσχωρήσουν στην ευρωζώνη ή να υιοθετήσουν το ευρώ. Όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ πρέπει να υιοθετήσουν το ευρώ όταν πληρούν ορισμένα κριτήρια. Αυτές περιλαμβάνουν τώρα την Ουγγαρία, τη Σουηδία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Τσεχία, την Πολωνία και τη Ρουμανία.

Ενώ το σύστημα ενιαίου νομίσματος ευρώ προσέφερε μεγάλα πλεονεκτήματα στα 19 κράτη μέλη της ευρωζώνης, η οικονομική κρίση του 2008 και η επακόλουθη ευρωπαϊκή κρίση χρέους άλλαξε την ελκυστικότητα της ευρωζώνης. Ορισμένα κράτη εκτός της ζώνης του ευρώ έχουν γίνει πολύ επιφυλακτικοί όσον αφορά την υιοθέτηση του ευρώ και έχουν επιλέξει να καθυστερήσουν την είσοδο στη νομισματική ένωση. Τα έθνη της ΕΕ που δεν χρησιμοποιούν το ευρώ κερδίζουν ορισμένα οφέλη, ιδίως όσον αφορά την ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων. Παρακάτω, συζητάμε τα οφέλη της μη υιοθέτησης του ευρώ στην ΕΕ.

AD:

Ανεξάρτητες αποτιμήσεις νομισμάτων

• : Ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο εκτελείται μια οικονομία μεμονωμένου έθνους, όλα τα έθνη της ευρωζώνης επηρεάζονται από την κοινή αποτίμηση του νομίσματος σε ευρώ. Το τελευταίο έτος, τα νομίσματα εκτός ΕΕ για την ΕΕ παρουσίασαν γενικά καλύτερη απόδοση από το ευρώ. Ενώ το ευρώ είδε μια συνεχή ελεύθερη πτώση έναντι του δολαρίου ΗΠΑ (και άλλων νομισμάτων), το πολωνικό ζλότι, το ούγγρο φιορίνι, η δανική κορώνα και η βρετανική λίρα είχαν καλύτερες αποτιμήσεις. Η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα, που είναι χώρες της ΕΕ που έχουν υιοθετήσει το ευρώ, αντιμετώπισαν μεγάλες οικονομικές προκλήσεις λόγω της έλλειψης οικονομικών προκλήσεων. Δείτε σχετικές Τι κινείται ένα νόμισμα; στην οικονομική κρίση, την κρίση χρέους, τους υψηλούς μισθούς, τον υψηλό πληθωρισμό και τη μειωμένη παραγωγικότητα. Αυτές είχαν ως αποτέλεσμα οι τρεις χώρες να χάσουν την ανταγωνιστικότητα των τιμών για τις εξαγωγές - μια κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν συνήθως τα έθνη με τη σκόπιμη υποτίμηση του νομίσματός τους προκειμένου να καταστήσουν τις εξαγωγές τους φθηνότερες και πιο ελκυστικές. Ωστόσο, ως μέλη της ευρωζώνης, καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει την εξουσία ή την επιλογή να υποτιμήσει το νόμισμά τους, δεδομένου ότι μοιράζονται 19 χώρες και οι πολιτικές καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.Από την άλλη πλευρά, το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο είναι μέλος της ΕΕ αλλά δεν υιοθέτησε ποτέ το ευρώ, μπόρεσε γρήγορα να υποτιμήσει το νόμισμά του ως αντίδραση στη χρηματοπιστωτική κρίση. Η οικονομία της αναπήδησε πιο γρήγορα από κάποιες άλλες χώρες της ΕΕ. Ανεξάρτητη Νομισματική Πολιτική
• : Από το 2008, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετώπισε την παγκόσμια οικονομική κρίση, ήταν σε θέση να μειώσει γρήγορα τα επιτόκια για να ενθαρρύνει τις επενδύσεις και τις δαπάνες στη χώρα. Μέσω της κεντρικής τράπεζάς της, η Τράπεζα της Αγγλίας και το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχαν επίσης σε ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (όπου η κεντρική τράπεζα αγοράζει ομολογίες στην ανοικτή αγορά) τον Μάρτιο του 2009 και πάλι τον Οκτώβριο του 2011. Οι αναλυτές πίστευαν ότι αυτό το ασυνήθιστο βήμα βοήθησε την οικονομία να ανακάμψει ενίσχυση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν ξεκίνησε το δικό της πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης μέχρι το Μάρτιο του 2015, 7 χρόνια μετά την οικονομική κρίση. Ευαισθησία επιτοκίων:
• Υπάρχουν χώρες των οποίων οι οικονομίες είναι σχετικά πιο ευαίσθητες στις μεταβολές των επιτοκίων. Για παράδειγμα, οι υποθήκες για την πλειοψηφία των αυτοχρησιμοποιούμενων κατοικιών στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι με κυμαινόμενα επιτόκια, καθιστώντας το Ηνωμένο Βασίλειο μια ιδιαίτερα ευαίσθητη αγορά για τα επιτόκια. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σε θέση να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα επιτόκια για τη δική του οικονομία μέσω της Τράπεζας της Αγγλίας. Τα έθνη της Ευρωζώνης δεν μπορούν να ελέγξουν τα δικά τους επιτόκια, δεδομένου ότι δεσμεύονται από τις εντολές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Όπως και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Ελλάδα έχουν επίσης μεγάλη ευαισθησία στα επιτόκια, αλλά δεν μπόρεσαν να χειριστούν τα επιτόκια για τις οικονομίες τους. Ο δανειστής του τελευταίου θέρετρου
• : Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων αυξήθηκαν μεταξύ του 2010 και του 2011 σε σύγκριση με εκείνες των βρετανικών ομολόγων, παρά το γεγονός ότι η Ιταλία είχε χαμηλότερο δημοσιονομικό έλλειμμα από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η τρέχουσα κρίση του χρέους του ευρώ αποτελεί ένδειξη για το πώς οι ευαίσθητες οικονομίες της ευρωζώνης πρόκειται να αυξήσουν τις αποδόσεις των ομολόγων. Ο λόγος για μια τέτοια ανεπιθύμητη εξέλιξη είναι ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνήθως δεν αγοράζει κρατικά ομόλογα εάν υπάρχει προσωρινή έλλειψη ρευστότητας. Μια χώρα της ευρωζώνης δεν έχει ουσιαστικά καμία κεντρική τράπεζα για να ενεργεί ως δανειστής της έσχατης λύσης για το δικό της χρέος. Αυτό αφήνει τις κυβερνήσεις των μεμονωμένων εθνών της ευρωζώνης να αγωνίζονται να πουλήσουν ομόλογα. Σε χώρες που δεν ανήκουν σε χώρες του ευρώ, η κεντρική τράπεζα του έθνους θα εισέλθει και θα αγοράσει τα ομόλογα προκειμένου να αποφευχθεί μια κρίση ρευστότητας. Ευκολία αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων
• : Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει γρήγορα τα επιτόκια για να διατηρήσει τον πληθωρισμό χαμηλό, αλλά αυτό συμβαίνει με το χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης ή την ύφεση σε επιλεγμένα τμήματα της ευρωζώνης. Από την άλλη πλευρά, μια κεντρική τράπεζα σε μια οικονομία εκτός της ευρωζώνης μπορεί να αποφασίσει εάν θα αυξήσει τα επιτόκια ή θα αντέξει ανεξάρτητα τον υψηλότερο ρυθμό πληθωρισμού αν προτιμά να αποφύγει μια μακροπρόθεσμη ύφεση ή οικονομική επιβράδυνση. Προβλήματα με το ευρώ ή προβλήματα με κοινό νόμισμα;
• Το Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρει ένα παράδειγμα επιτυχούς χρήσης ενός κοινού νομίσματος σε πολλές χώρες - την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία, όλες χρησιμοποιούν τη λίρα στερλίνα.Η ιδέα ενός συνόλου συναλλάγματος με κοινό επιτόκιο και κοινή νομισματική πολιτική σε μια μεγάλη και διαφοροποιημένη περιοχή της Ευρώπης αποτέλεσε πρόκληση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εδαφικούς, πολιτιστικούς και γλωσσικούς φραγμούς, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη μετεγκατάσταση για τα άτομα και τις επιχειρήσεις. Ενώ ένα εξειδικευμένο άτομο στο Λονδίνο μπορεί εύκολα να μετακομίσει στη Γλασκώβη για εργασία, μια ισοδύναμη μετάβαση στην ευρωζώνη, για παράδειγμα ένας Έλληνας υπήκοος που μετακομίζει στις Κάτω Χώρες, μπορεί να αμφισβητηθεί από τη γλώσσα, το κλίμα και τις πολιτισμικές διαφορές. Η ύφεση του 2008-2011 αποκάλυψε αδυναμίες στην ευρωζώνη που προέρχονται από χώρες που μοιράζονται κοινό νόμισμα και νομισματική πολιτική ενώ παράλληλα έχουν πολύ διαφορετικές πρακτικές δανεισμού, δανεισμού και αποταμίευσης. Ταυτόχρονα, η λειτουργία σε μια κοινή νομισματική πολιτική σήμαινε επίσης ότι οι μεμονωμένες χώρες δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν σε πολύ διαφορετικές οικονομικές καταστάσεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε τα επιτόκια το 2011 λόγω φόβων για υψηλό πληθωρισμό στη Γερμανία, αλλά η απόφαση αυτή επιδείνωσε την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιταλία, οι οποίες είχαν ήδη προβλήματα με χαμηλότερες δαπάνες και επενδύσεις. Η φύση μιας ένωσης σημαίνει ότι οι κοινές αποφάσεις μπορεί μερικές φορές να είναι πιο ευνοϊκές για ορισμένα έθνη και λιγότερο ευνοϊκές για τους άλλους.

Η κατώτατη γραμμή

Η υιοθέτηση του ευρώ εισήγαγε πολλά πλεονεκτήματα, όπως η διαφάνεια και η σταθερότητα των τιμών, η ενιαία χρηματοπιστωτική αγορά, η εξάλειψη των αμοιβών και των προβλημάτων συναλλάγματος και η αυξημένη ευκολία ταξιδιών και επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι οικονομικές προκλήσεις που προέκυψαν από την οικονομική κρίση έχουν οδηγήσει σε αμφιβολίες σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ύπαρξη του ευρώ. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, που δεν υιοθέτησαν το ευρώ και μπόρεσαν να καθορίσουν τις δικές τους νομισματικές πολιτικές, φάνηκαν να έχουν δίκαιη καλύτερη μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση από κάποιες χώρες της ευρωζώνης.