Η ισχυρή κατανόηση των λογιστικών κανόνων και των θεραπειών αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ποιοτικής οικονομικής ανάλυσης. Είτε είστε καθιερωμένος αναλυτής σε μια μεγάλη επενδυτική τράπεζα, εργάζεστε σε μια συμβουλευτική ομάδα εταιρικής χρηματοδότησης, ξεκινώντας από τη χρηματοπιστωτική βιομηχανία ή ακόμα μαθαίνοντας τα βασικά στοιχεία του σχολείου, κατανοώντας τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις λογοδοτούν για διαφορετικές επενδύσεις, υποχρεώσεις και άλλες θέσεις κλειδί για τον προσδιορισμό της αξίας και των μελλοντικών προοπτικών οποιασδήποτε επιχείρησης. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τις διάφορες κατηγορίες των ενδοεταιρικών επενδύσεων και τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαμε να τις λογιστικοποιήσουμε στις οικονομικές καταστάσεις.
Εκμάθηση: Εισαγωγή στη Λογιστική

Οι επενδύσεις μεταξύ εταιρειών πραγματοποιούνται όταν οι εταιρείες επενδύουν σε μετοχές ή σε χρεόγραφα άλλων επιχειρήσεων. Οι λόγοι πίσω από τους οποίους μια εταιρεία θα επενδύσει σε μια άλλη είναι πολλοί, αλλά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την επιθυμία να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια άλλη αγορά, να αυξήσουν την περιουσιακή τους βάση, να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ή απλά να αυξήσουν την κερδοφορία μέσω συμμετοχής ιδιοκτησίας (ή πιστωτή) σε άλλη εταιρεία. Οι ενδοεταιρικές επενδύσεις ταξινομούνται συνήθως ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής ή ελέγχου των ψήφων που αναλαμβάνει η επενδυτική εταιρεία (επενδυτής) στην επιχείρηση στόχου (εταιρεία που επενδύει). Τέτοιες επενδύσεις ταξινομούνται κατά κανόνα στα ΓΠΛΑ σε τρεις κατηγορίες: (1) επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, (2) επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις και (3) συνενώσεις επιχειρήσεων.

Επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία
Μια επένδυση σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία χαρακτηρίζεται κατά κανόνα ως ιδιοκτησία κάτω από 20% σε μία εταιρεία που έχει επενδύσει. Μια τέτοια θέση θα θεωρείται ως «παθητική» επένδυση, διότι στις περισσότερες περιπτώσεις ένας επενδυτής δεν θα είχε σημαντική επιρροή ή έλεγχο επί μιας επιχείρησης που έχει επενδύσει.

Κατά την απόκτηση, τα περιουσιακά στοιχεία (επένδυση σε εκμισθωμένη) καταχωρούνται στον ισολογισμό της επενδυτικής επιχείρησης (επενδυτή) στην εύλογη αξία. Με την πάροδο του χρόνου και την αλλαγή της εύλογης αξίας των περιουσιακών στοιχείων, η λογιστική αντιμετώπιση εξαρτάται από την ταξινόμηση των περιουσιακών στοιχείων. Τα στοιχεία ενεργητικού ταξινομούνται ως:

• Διακρατούμενα μέχρι τη λήξη
  Πρόκειται για χρεόγραφα που προορίζονται για κατοχή μέχρι τη λήξη τους. Οι μακροπρόθεσμοι τίτλοι θα εμφανίζονται στο αποσβεσμένο κόστος στον ισολογισμό, με τα έσοδα από τόκους να εμφανίζονται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων της επιχείρησης.
  

• Διακρατούμενα για διαπραγμάτευση
  Μετοχές και χρεόγραφα που κατέχονται με σκοπό την πώληση με κέρδος (ελπίζουμε) σε σύντομο χρονικό ορίζοντα, συνήθως τρεις μήνες. Τα στοιχεία αυτά εμφανίζονται στον ισολογισμό στην εύλογη αξία τους, με τυχόν μεταβολές στην εύλογη αξία (πραγματοποιηθείσες και μη πραγματοποιηθείσες) να εμφανίζονται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων, μαζί με τυχόν έσοδα από τόκους ή μερίσματα.
  

• Διαθέσιμα προς πώληση
  Αυτά δεν είναι ούτε διακρατούμενα μέχρι τη λήξη τους ούτε διαθέσιμα προς πώληση. Τα χρεόγραφα διαθέσιμα προς πώληση είναι παρόμοια με τα χρεόγραφα που κρατούνται για διαπραγμάτευση, ωστόσο μόνο οι πραγματοποιημένες μεταβολές στην εύλογη αξία εμφανίζονται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων (μαζί με τα έσοδα από μερίσματα και έσοδα από τόκους), με όλες τις μη πραγματοποιηθείσες μεταβολές να εμφανίζονται ως στοιχείο του μετοχικού κεφαλαίου, μετοχών στον ισολογισμό.

Η επιλογή της ταξινόμησης αποτελεί σημαντικό παράγοντα κατά την ανάλυση των επενδύσεων σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Μια επιχείρηση που κατατάσσει τους τίτλους ως τίτλους που διατηρούνται για διαπραγμάτευση θα αναφέρει υψηλότερα κέρδη εάν η εύλογη αξία της επένδυσης αυξηθεί από ό, τι εάν είχε χαρακτηρίσει την επένδυση ως διακρατούμενη προς πώληση, καθώς οι μη πραγματοποιημένες μεταβολές στην εύλογη αξία των τίτλων που κρατούνται για διαπραγμάτευση είναι αναφέρθηκε στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων της εταιρείας, ενώ μια παρόμοια μεταβολή των τίτλων που κρατούνται για πώληση θα αναφέρεται στα ίδια κεφάλαια. Επιπλέον, τα Γ.Π.Α. του U. S. δεν επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να επαναταξινομήσουν επενδύσεις οι οποίες έχουν ταξινομηθεί αρχικά ως κατεχόμενες για εμπορική εκμετάλλευση ή που έχουν οριστεί ως επενδύσεις σε δίκαιη αξία. Επομένως, οι λογιστικές επιλογές που πραγματοποιούν οι εταιρείες επενδύσεων κατά την πραγματοποίηση επενδύσεων σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις οικονομικές τους καταστάσεις. (Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις Οικονομικές Καταστάσεις .)

Επενδύσεις σε συγγενείς εταιρίες
Μια επένδυση σε μια συγγενή επιχείρηση είναι συνήθως ένα ποσοστό συμμετοχής 20-50%. Αν και η επένδυση θα θεωρείται γενικά ως μη ελεγχόμενη, ένα τέτοιο μερίδιο ιδιοκτησίας θα θεωρείται σημαντικό, λόγω της ικανότητας του επενδυτή να επηρεάζει τη διευθυντική ομάδα, το εταιρικό σχέδιο και τις πολιτικές της εταιρείας καθώς και τη δυνατότητα εκπροσώπησης στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας.

Μια σημαντική επένδυση σε μια συγγενή επιχείρηση λογιστικοποιείται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης της λογιστικής. Η αρχική επένδυση καταχωρείται στον ισολογισμό στο κόστος (εύλογη αξία). Μεταγενέστερα κέρδη από τη θυγατρική προστίθενται στο συμμετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας επενδύσεων της εταιρείας (ανάλογα με την κυριότητα), με τυχόν μερίσματα που καταβάλλει η εκδότρια για μείωση αυτού του ποσού. Τα μερίσματα που εισπράττει από τον επενδυτή από τον επενδυτή, ωστόσο, καταχωρούνται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων.

Η μέθοδος της καθαρής θέσης απαιτεί επίσης την αναγνώριση της υπεραξίας που καταβάλλεται από τον επενδυτή κατά την απόκτηση, με υπεραξία που ορίζεται ως οποιοδήποτε ασφάλιστρο που πληρώνεται πέραν της λογιστικής αξίας των αναγνωρίσιμων περιουσιακών στοιχείων του εκδότη. Επιπλέον, η επένδυση πρέπει επίσης να ελέγχεται περιοδικά για απομείωση. Εάν η εύλογη αξία της επένδυσης πέσει κάτω από την καταγεγραμμένη αξία του ισολογισμού (και θεωρείται μόνιμη), το περιουσιακό στοιχείο πρέπει να καταργηθεί. Μια κοινοπραξία, με την οποία δύο ή περισσότερες εταιρείες έχουν τον έλεγχο μιας οντότητας, θα λογιστικοποιούνται επίσης με τη μέθοδο της καθαρής θέσης.

Ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη για τους σκοπούς των επενδύσεων σε συγγενείς επιχειρήσεις είναι οι ενδοεταιρικές συναλλαγές. Δεδομένου ότι μια τέτοια επένδυση λογιστικοποιείται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης, οι συναλλαγές μεταξύ του επενδυτή και του εκδότη μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα χρηματοοικονομικά στοιχεία των δύο εταιρειών. Για τους επενδυτές που επενδύονται σε κεφαλαιουχικές επενδύσεις (upstream investor) και προς τα κάτω (επενδυτής προς επένδυση), ο επενδυτής οφείλει να λογοδοτεί για το αναλογικό μερίδιο των κερδών της από κάθε ενδοεταιρική συναλλαγή.

Λάβετε υπόψη ότι αυτές οι θεραπείες είναι γενικές κατευθυντήριες γραμμές και όχι σκληροί κανόνες. Μια εταιρεία που επιδεικνύει σημαντική επιρροή σε μια επιχείρηση που έχει επενδύσει με ποσοστό συμμετοχής μικρότερη του 20% πρέπει να ταξινομηθεί ως επένδυση σε συγγενή εταιρεία.Ενώ μια εταιρεία με ποσοστό 20-50% που δεν παρουσιάζει σημάδια σημαντικής επιρροής θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία μόνο επένδυση σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. (Για να μάθετε περισσότερα, βλέπε χρεώσεις αποζημίωσης: το καλό, το κακό και το άσχημο ).

Συνενώσεις επιχειρήσεων
Οι επιχειρηματικοί συνδυασμοί κατηγοριοποιούνται ως εξής:

• η επιχείρηση απορροφά την αποκτώμενη επιχείρηση, η οποία από την εξαγορά θα παύσει να υφίσταται.
  

• Απόκτηση - Η εξαγοραζόμενη επιχείρηση μαζί με την νεοαποκτηθείσα εταιρεία συνεχίζουν να υπάρχουν, συνήθως σε ρόλους γονικής επιδότησης.
  

• Ενοποίηση - Οι δύο εταιρείες συνδυάζουν τη δημιουργία μιας εντελώς νέας εταιρείας.
• Οντότητες ειδικού σκοπού - Οντότητα που συνήθως δημιουργείται από μια χορηγία για έναν και μόνο σκοπό ή έργο.

Κατά τη λογιστική των συνενώσεων επιχειρήσεων χρησιμοποιείται η μέθοδος απόκτησης. Με τη μέθοδο της εξαγοράς, συνδυάζονται τα περιουσιακά στοιχεία, οι υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα των εταιρειών. Εάν το ποσοστό συμμετοχής της μητρικής εταιρείας είναι μικρότερο από 100%, είναι απαραίτητο να καταχωρηθεί λογαριασμός μειοψηφίας στον ισολογισμό για να ληφθεί υπόψη το ποσό της θυγατρικής που δεν ελέγχεται από την απορροφώσα εταιρεία.

Η τιμή αγοράς της θυγατρικής καταχωρείται στο κόστος στον ισολογισμό της μητρικής, με οποιαδήποτε υπεραξία (τιμή αγοράς πάνω από τη λογιστική αξία) να αναφέρεται ως μη αναγνωρίσιμο περιουσιακό στοιχείο. Σε περίπτωση που η εύλογη αξία της θυγατρικής μειώνεται κάτω από τη λογιστική αξία στον ισολογισμό της μητρικής, πρέπει να καταγράφεται η επιβάρυνση απομείωσης και να καταχωρείται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων.

Συμπέρασμα
Κατά την εξέταση των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών με ενδοεταιρικές επενδύσεις, είναι σημαντικό να προσέχουμε τις λογιστικές επεξεργασίες ή τις ταξινομήσεις που δεν φαίνεται να ταιριάζουν στις πραγματικότητες της επιχειρηματικής σχέσης. Παρόλο που οι περιπτώσεις αυτές δεν πρέπει να θεωρούνται αυτόματα ως «περίπλοκες λογιστικές», η ικανότητα κατανόησης του τρόπου με τον οποίο η λογιστική ταξινόμηση επιφέρει τις οικονομικές καταστάσεις μιας εταιρείας αποτελεί σημαντικό μέρος της οικονομικής ανάλυσης. (Για να μάθετε περισσότερα, ανατρέξτε στο Εκπαίδευση για την Ποιότητα των Κερδών .)