Εάν παρακολουθείτε τα νέα, αναμφισβήτητα ακούτε από καιρό σε καιρό ότι η Federal Reserve αποφάσισε να αυξήσει ή να μειώσει το βασικό επιτόκιο. Όταν συμβαίνει αυτό, πιθανόν να μαντέψετε ότι η κεντρική τράπεζα προσπαθεί είτε να επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη είτε να δώσει στη χώρα μια οικονομική άνθηση.

Ίσως είναι λιγότερο σαφές εάν μια αλλαγή στο επιτόκιο αυτό, γνωστό ως το ποσοστό των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, σας επηρεάζει σε προσωπικό επίπεδο. Εάν έχετε μια πιστωτική κάρτα, μια υποθήκη ρυθμιζόμενου επιτοκίου ή ένα ιδιωτικό δάνειο φοιτητών, πιθανώς το κάνει. Πολλά χρηματοπιστωτικά προϊόντα με μεταβλητό επιτόκιο συνδέονται με δύο από τα δύο βασικά επιτόκια - το βασικό ή το LIBOR. Και ενώ η Fed δεν ελέγχει άμεσα αυτά τα ποσοστά, τείνουν να κινούνται στην ίδια κατεύθυνση με το ποσοστό των ομοσπονδιακών κεφαλαίων.

Μια επισκόπηση του ποσοστού των κεφαλαίων

Για να κατανοήσουμε πώς η λήψη αποφάσεων από την Fed - και συγκεκριμένα από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς - επηρεάζει τα καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς τα ομοσπονδιακά ποσοστά χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς του Ηνωμένου Βασιλείου, τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να κατέχουν ένα ποσοστό των καταθέσεων τους στην Federal Reserve κάθε βράδυ. Η απαίτηση για ένα ελάχιστο επίπεδο αποθεματικών συμβάλλει στη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, εμποδίζοντας την πορεία των τραπεζών σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας. Τι συμβαίνει όταν μια τράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι σύντομη σε μετρητά σε μια δεδομένη στιγμή; Πρέπει να το δανειστεί από άλλους δανειστές. Το χρηματικό επιτόκιο είναι απλώς το επιτόκιο μιας τράπεζας που χρεώνει ένα άλλο ίδρυμα για αυτά τα ακάλυπτα, βραχυπρόθεσμα δάνεια.

Πώς ακριβώς επηρεάζει η Fed αυτό το ποσοστό; Έχει δύο κύριους μηχανισμούς που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να επιτύχει το επιδιωκόμενο επιτόκιο: αγορά και πώληση κρατικών τίτλων στην ελεύθερη αγορά και αλλαγή του απαιτούμενου ποσοστού αποθεματικών.

Όταν η Fed αγοράζει ή πωλεί κρατικά χρεόγραφα στην ελεύθερη αγορά, προσθέτει ή μειώνει το ποσό των μετρητών σε κυκλοφορία. Με αυτόν τον τρόπο, η Fed είναι σε θέση να καθορίσει την τιμή του δανεισμού μεταξύ των εμπορικών τραπεζών. Ας υποθέσουμε ότι η επιτροπή συμφωνεί ότι η οικονομία χρειάζεται μια ώθηση και αποφασίζει να μειώσει το επιτόκιο στόχο της κατά ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας. Για να γίνει αυτό, αγοράζει ένα συγκεκριμένο ποσό κρατικών τίτλων στην ανοικτή αγορά, εισάγοντας το χρηματοπιστωτικό σύστημα με μετρητά. Σύμφωνα με τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης, αυτή η εισροή μετρητών σημαίνει ότι οι ιδιωτικές τράπεζες δεν είναι σε θέση να χρεώνουν το ένα το άλλο τόσο για τα δάνεια. Ως εκ τούτου, το επιτόκιο δανεισμού μιας ημέρας μεταξύ εμπορικών τραπεζών μειώνεται. Εάν η Fed επιθυμεί να αυξήσει το επιτόκιο, θα μπορούσε να κάνει το αντίθετο με την είσοδο στην ανοικτή αγορά και την πώληση κρατικών τίτλων.Αυτό μειώνει το ποσό των μετρητών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και επηρεάζει τις τράπεζες να χρεώνουν ο ένας τον άλλον ένα υψηλότερο ποσοστό.

Η αλλαγή του απαιτούμενου ποσοστού των αποθεματικών έχει παρόμοιο αποτέλεσμα αλλά σπάνια χρησιμοποιείται. Η μείωση του απαιτούμενου ποσοστού των αποθεματικών αυξάνει τα πλεονάζοντα αποθεματικά και τα μετρητά στο σύστημα. Το αντίθετο ισχύει όταν αυξάνετε το απαιτούμενο ποσοστό αποθεματικών. Ο λόγος για τον οποίο δεν είναι μια πολύ κοινή προσέγγιση από την Fed είναι ότι θεωρείται το πιο ισχυρό εργαλείο για να επηρεάσει την οικονομική ανάπτυξη. Λόγω του μεγέθους του χρηματοπιστωτικού συστήματος του Ηνωμένου Βασιλείου, οι κινήσεις του γίνονται αισθητές παγκοσμίως και μια ελάχιστη αλλαγή στο απαιτούμενο ποσοστό των αποθεματικών θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο από το επιθυμητό.

Σχέση με την Prime

Ενώ τα περισσότερα τραπεζικά δάνεια με μεταβλητό επιτόκιο δεν συνδέονται άμεσα με το ποσοστό των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, συνήθως κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Αυτό συμβαίνει επειδή το βασικό επιτόκιο και το επιτόκιο LIBOR, δύο σημαντικά επιτόκια αναφοράς στα οποία τα δάνεια αυτά είναι συχνά συνδεδεμένα, έχουν στενή σχέση με τα ομοσπονδιακά κεφάλαια.

Στην περίπτωση του βασικού επιτοκίου, ο δεσμός είναι ιδιαίτερα στενός. Το Prime θεωρείται συνήθως το επιτόκιο που προσφέρει μια εμπορική τράπεζα στους λιγότερο ριψοκίνδυνους πελάτες της. Η Wall Street Journal ζητά από τις 10 μεγάλες τράπεζες του Ηνωμένου Βασιλείου τι χρεώνουν τους πιο αξιόπιστους εταιρικούς τους πελάτες. Δημοσιεύει τον μέσο όρο σε καθημερινή βάση, αν και αλλάζει μόνο το ποσοστό όταν το 70% των ερωτηθέντων προσαρμόζει το επιτόκιο.

Παρόλο που κάθε τράπεζα ορίζει το δικό της βασικό επιτόκιο, ο μέσος όρος διαρκώς κυμαίνεται κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το επιτόκιο κεφαλαίων. Κατά συνέπεια, οι δύο αριθμοί κινούνται σε εικονικό βήμα κλειδώματος μεταξύ τους.

Εάν είστε άτομο με μέσο πιστωτικό όριο, η πιστωτική σας κάρτα μπορεί να χρεώσει το βασικό συν, για παράδειγμα, έξι ποσοστιαίες μονάδες. Εάν το επιτόκιο των κεφαλαίων ανέρχεται στο 1,5%, αυτό σημαίνει ότι το προνομιακό είναι πιθανότατα στο 4,5%. Έτσι ο υποθετικός πελάτης μας πληρώνει 10,5% στην ανανεούμενη πιστωτική του γραμμή. Εάν η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς χαμηλώσει το επιτόκιο, θα απολαμβάνει σχεδόν αμέσως το κόστος δανεισμού.

Η σύνδεση LIBOR

Ενώ οι περισσότερες μικρές και μεσαίες τράπεζες δανείζονται ομοσπονδιακά κεφάλαια για την κάλυψη των υποχρεωτικών αποθεματικών τους - ή δανείζουν τα πλεονάζοντα μετρητά - η κεντρική τράπεζα δεν είναι ο μόνος τόπος που μπορούν να πάνε για βραχυπρόθεσμες τιμές σε ανταγωνιστικές τιμές δάνεια. Μπορούν επίσης να ανταλλάσσουν ευρωδέλες, οι οποίες είναι καταθέσεις σε δολάριο ΗΠΑ σε ξένες τράπεζες. Λόγω του μεγέθους των συναλλαγών τους, πολλές μεγαλύτερες τράπεζες είναι πρόθυμες να πάνε στο εξωτερικό, αν σημαίνει ένα ελαφρώς καλύτερο ποσοστό.

Το LIBOR, ίσως το πιο σημαντικό επιτόκιο αναφοράς παγκοσμίως, είναι το ποσό που οι τράπεζες χρεώνουν ο ένας τον άλλον για το ευρώ σε δολάρια στη διατραπεζική αγορά του Λονδίνου. Η ομάδα IntercontinentalExchange (ICE) ζητά από πολλές μεγάλες τράπεζες πόσο θα τους κοστίσει να δανείζονται καθημερινά από άλλο δανειοδοτικό ίδρυμα. Ο φιλτραρισμένος μέσος όρος των απαντήσεων αντιπροσωπεύει το LIBOR. Οι Eurodollars έρχονται σε διάφορες διάρκειες, οπότε στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλαπλά ποσοστά αναφοράς - ένα μήνα LIBOR, ένα τρίμηνο LIBOR και ούτω καθεξής.

Επειδή οι Eurodollars υποκαθιστούν τα ομοσπονδιακά κεφάλαια, η LIBOR τείνει να παρακολουθεί το βασικό επιτόκιο της Fed μάλλον στενά.Ωστόσο, σε αντίθεση με το βασικό επιτόκιο, υπήρξαν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των δύο κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-2009.

Σχήμα 1

Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το επιτόκιο κεφαλαίου, το βασικό επιτόκιο και το LIBOR ενός μηνός σε περίοδο 10 ετών. Η οικονομική αναταραχή του 2008 οδήγησε σε ασυνήθιστη απόκλιση μεταξύ του LIBOR και του ποσοστού των κεφαλαίων.

(Στοιχεία από την Federal Reserve Bank of St. Louis)

Ένα μέρος αυτού σχετίζεται με τη διεθνή φύση του LIBOR. Πολλές ξένες τράπεζες σε όλο τον κόσμο κατέχουν επίσης και δολάρια. Καθώς η κρίση ξετυλίχτηκε, πολλοί δίσταζαν να δανείζουν ή φοβόταν ότι άλλες τράπεζες δεν θα ήταν σε θέση να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Εν τω μεταξύ, η Federal Reserve ήταν απασχολημένη με την αγορά τίτλων σε μια προσπάθεια να μειώσει το επιτόκιο κεφαλαίων για τους εγχώριους δανειστές. Το αποτέλεσμα ήταν μια σημαντική διάσπαση μεταξύ των δύο ποσοστών πριν συγκλίνουν και πάλι.

Αν συμβεί να έχετε δανεισμό στο LIBOR, το αποτέλεσμα ήταν αρκετά μεγάλο. Για παράδειγμα, ένας ιδιοκτήτης σπιτιού με υποθήκη ρυθμιζόμενου επιτοκίου που επαναφέρει τα τέλη του 2008 μπορεί να έχει δει το πραγματικό άλμα του επιτοκίου του πάνω από μια πλήρη ποσοστιαία μονάδα κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Τα κατώτατα όρια

Δύο από τα πιο σημαντικά επιτόκια αναφοράς, το prime και το LIBOR, τείνουν να παρακολουθούν το ρυθμό των ομοσπονδιακών κεφαλαίων με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια περιόδων οικονομικής αναταραχής, το LIBOR φαίνεται να αποκλίνει σε μεγαλύτερο βαθμό από το βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας. Για όσους έχουν δανεισμό με LIBOR, οι συνέπειες μπορεί να είναι σημαντικές.