Οι πτώση των τιμών του πετρελαίου και η επιβολή εμπορικών κυρώσεων μετά από συγκρούσεις στην Ουκρανία ήταν οι δύο σημαντικοί παράγοντες που επηρέασαν τη Ρωσική οικονομία κατά το 2015. Λόγω της μεγάλης έκθεσης της Ρωσίας στα έσοδα από εξαγωγές πετρελαίου, ταυτόχρονα οδήγησε σε μείωση της οικονομικής παραγωγής και στον ταχύ ρυθμό πληθωρισμού, δημιουργώντας προκλήσεις για τους φορείς χάραξης πολιτικής. Οι κυρώσεις που επέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση αύξησαν τις επιπτώσεις των τιμών του πετρελαίου, τεντώνοντας το ΑΕΠ και οδηγώντας σε υποτίμηση του ρουβλίου. Το 2016, η Ρωσία θα συνεχίσει να αμφισβητείται από τα παρατεταμένα αποτελέσματα αυτών των θεμάτων. Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου, ο πληθωρισμός και η εμπιστοσύνη των επενδυτών είναι οι τρεις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ρωσική οικονομία το 2016.

1. Χαμηλές τιμές πετρελαίου και ύφεση

Το πετρέλαιο είναι η μεγαλύτερη εξαγωγή στη Ρωσία, αντιπροσωπεύοντας το 58,6% της συνολικής εξαγόμενης αξίας το 2014. Το εξαγόμενο πετρέλαιο συνέβαλε περισσότερο από το 8% του ΑΕΠ εκείνο το έτος. Άλλες πρώτες ύλες, όπως τα μέταλλα, είναι επίσης σημαντικές συνεισφορές στις εξαγωγές της χώρας. Η συρρίκνωση της τιμής της ενέργειας και των βασικών προϊόντων κατά το 2015 επιβάρυνε σημαντικά την οικονομία, περιορίζοντας το εισόδημα των μεγαλύτερων βιομηχανιών της Ρωσίας και απειλώντας τους μισθούς και την απασχόληση. Οι παρατεταμένες χαμηλές τιμές πετρελαίου πιθανότατα θα υποστούν συνθήκες ύφεσης στη Ρωσία και οι ανακοινώσεις του ΟΠΕΚ, του Κουβέιτ, της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν έχουν δείξει ότι οι βασικοί παραγωγοί πετρελαίου αναμένουν ότι οι τιμές του πετρελαίου θα παραμείνουν χαμηλές το 2016.

Το ΑΕΠ της Ρωσίας προβλέπεται να μειωθεί ξανά το 2016, αν και οι προσδοκίες σχετικά με τη σοβαρότητα της συρρίκνωσης κυμαίνονται από λιγότερο από 1% έως σχεδόν 4%. Οι ρωσικές νομισματικές αρχές δήλωσαν ότι επιθυμούν να επικεντρώσουν την πολιτική τους στην παροχή ανακούφισης από τον πληθωρισμό, αλλά υπάρχει δημοφιλής και πολιτική πίεση για να μειωθούν τα επιτόκια σε μια προσπάθεια να καταλυθεί η οικονομική ανάπτυξη. Οι Ρώσοι καταναλωτές θα πρέπει να αναμένουν συνεχείς πιέσεις στην απασχόληση και στους μισθούς που οφείλονται στις συνεχιζόμενες χαμηλές τιμές πετρελαίου και στα διαρθρωτικά ζητήματα, ενώ η ρωσική κυβέρνηση πρέπει να εκτιμήσει τη σοβαρότητα της συρρίκνωσης της παραγωγής σε σχέση με τους δημοσιονομικούς και νομισματικούς κινδύνους που συνδέονται με τα μέτρα περικοπής της ύφεσης.

2. Πληθωρισμός

Σε απάντηση στις οικονομικές κρίσεις το 2013 και το 2014, η ρωσική κυβέρνηση υποτίμησε το ρούβλι πολλές φορές, αλλά αυτό δεν οδήγησε στην επιθυμητή αύξηση των εξαγωγών. Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου στις ρωσικές τράπεζες προκάλεσαν επίσης την υποτίμηση του ρουβλίου, καθώς οι ρωσικές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να αντλήσουν από τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας. Οι πτώση των τιμών του πετρελαίου έχουν επίσης προκαλέσει πτώση του ρουβλίου σε σχέση με άλλα νομίσματα, ενώ οι εμπάργκο σε εισαγόμενα τρόφιμα και καταναλωτικά αγαθά προκάλεσαν την αύξηση του κόστους ζωής.

Ο πληθωρισμός και οι αυξανόμενες τιμές καταναλωτικών αγαθών έχουν επηρεάσει αρνητικά τα νοικοκυριά και αυτό θα συνεχίσει να πλήττει τη Ρωσική οικονομία το 2016.Ο ταχύτερος πληθωρισμός έχει επίσης περιορίσει τα μέτρα πολιτικής που έχουν στη διάθεσή τους οι ρωσικές νομισματικές αρχές. Η μείωση των επιτοκίων είναι μια κοινή πολιτική απάντηση στις συνθήκες ύφεσης, η οποία δημιουργεί κίνητρα για επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά οδηγεί και στον πληθωρισμό. Με τον πληθωρισμό να αυξάνεται γύρω στο 15% το 2015, η ρωσική κεντρική τράπεζα δεν μπόρεσε να στηρίξει τις στρατηγικές αποτίμησης νομισμάτων που χρησιμοποιούνται για την τόνωση της οικονομίας. Οι Ρώσοι καταναλωτές θα συνεχίσουν πιθανώς να διαβλέπουν την αγοραστική δύναμη, ακόμη και αν ο πληθωρισμός μειωθεί από τα υψηλά επίπεδα. Η ρωσική κυβέρνηση θα πρέπει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την επιτυχία των πιο περιοριστικών νομισματικών κινήσεων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι τα επιτόκια δεν είναι υπερβολικά υψηλά για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη.

3. Εμπιστοσύνη των επενδυτών

Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν στη μείωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στη Ρωσία. Οι ανησυχίες σχετικά με τη διαφθορά και την ευκολία στην επιχειρηματική δραστηριότητα έχουν διατηρήσει ιστορικά ορισμένους επενδυτές από την αντιμετώπιση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αν και τα βελτιωμένα πρότυπα αναφοράς και οι νομικές δομές έχουν συμβάλει στην άμβλυνση αυτών των φόβων τα τελευταία χρόνια. Άλλοι παρατηρητές προτείνουν ότι τα δικαιώματα ιδιωτικής ιδιοκτησίας, ιδίως εκείνα που αφορούν την πνευματική ιδιοκτησία, είναι ανεπαρκή για να προσελκύσουν εισροές κεφαλαίων στο ίδιο μέγεθος των πιο ανεπτυγμένων οικονομιών, αλλά αυτό το στίγμα δεν μπορεί να θεωρηθεί καθολικό. Αυτά τα θέματα, η πολιτική αναταραχή έχει προκαλέσει πτώση κεφαλαίων, καθώς η σύγκρουση με την Ουκρανία και την Τουρκία αποθάρρυνε τους επενδυτές να ασχολούνται με τις ρωσικές εταιρείες. Η πρόσβαση στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές είναι σημαντική για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα των μεγάλων εταιρειών, οπότε οι ρώσοι διαμορφωτές πολιτικής πρέπει να γνωρίζουν τη φήμη τους στα μάτια των διανομέων κεφαλαίων σε όλο τον κόσμο.